Een belangrijk aspect van presteren is het stellen van doelen. Maar hoe doe je dat? En nog belangrijker, hoe kan je daar nog meer winst uit halen?
Het stellen van doelen helpt bij het richting geven aan je gedrag en zodoende je prestaties. Vaak wordt nog wel eens ten onrechte gedacht dat het eerste dat bij je opkomt ook het wezenlijke doel is. Echter kan er ook een doel achter het doel liggen. En wanneer je die boven water krijgt, zit je dichter bij je ware doel.
Om dit wat meer te verduidelijken wil ik eerst wat uitleggen over het verschil tussen een behoefte en een strategie. Een behoefte is iets wat je nodig hebt of graag wil, je zou ook kunnen spreken van een innerlijke behoefte. Een strategie is een plan of handeling om aan een behoefte te voldoen.
Nu wil het dat die strategie juist vaak als doel wordt aangemerkt, en dat klopt dus eigenlijk niet. Het ware doel is de behoefte die erachter zit. Het doel achter het doel dus. Je zou kunnen spreken van doelen en subdoelen.
Stel: je wilt heel graag je prestatie op een bepaalde taak verbeteren, laten we zeggen je trap- of schottechniek. Dan zou je kunnen denken dat je doel is om jezelf te verbeteren op die specifieke taak. Wanneer je op dat moment jezelf de vraag stelt: ‘welke behoefte wil ik hiermee voldoen?’, vrij vertaald ‘wat wil ik hiermee voor mijzelf bereiken?’. Dan zou het antwoord kunnen zijn: ‘dat ik mezelf verder ontwikkel, mijn grenzen kan verleggen, en de beste sporter word die ik kan zijn’. Dan is dat dus het wezenlijke doel. Je zou nu kunnen denken: tja, dat is toch zo goed als hetzelfde? Dat kan op een bepaald niveau ook wel kloppen, echter leg je met die behoefte de rode draad bloot achter al je doelen. Je hoogste doel zogezegd. Je kunt dan in principe al je doelen daaraan koppelen. Zodoende krijg je als het ware een netwerk aan doelen en subdoelen die gekoppeld zijn aan je innerlijke behoeftes en je hoogste doel, wat natuurlijk extra versterkend werkt.
Door meer tijd te schenken aan het concretiseren van het doel en tegelijkertijd te kijken naar welke behoefte erachter schuilgaat, krijg je dus stabielere (sub)doelen die met elkaar een netwerk vormen. Een ander voordeel is dat door een stap achteruit te doen je ook meer overzicht krijgt in de mogelijkheden en strategieën die je in kan zetten om die doelen te behalen. Voor een specifieke behoefte bestaan namelijk vele strategieën om aan die behoefte te voldoen. Wees eens creatief en ga de uitdaging aan om te kijken welke andere strategieën er zijn om aan jouw behoefte en doelen te voldoen.
De belangrijkste opsteker van het koppelen van je doelen aan je innerlijke behoeftes is dat je gelijk extra intrinsieke motivatie, motivatie van binnenuit, aanboort. Mooier kan eigenlijk niet!
Een paar praktische tips bij het stellen van je doelen:
- Stel meetbare doelen vertaald naar concrete gedragingen
- Stel redelijk moeilijke maar wel haalbare doelen
- Stel zowel korte termijn als lange termijn doelen
- Koppel de korte termijn doelen aan de lange termijn doelen
- Stel zowel taakdoelen als resultaatdoelen (zie blog over Motivatie)
- Identificeer strategieën voor het behalen van je gestelde doelen